Elk lokaal bestuur stelt jaarlijks een jaarrekening op waarin zowel het inhoudelijke als financiële beleid van het afgelopen jaar wordt gerapporteerd. Deze jaarrekening moet voldoen aan de structuur en minimale inhoud zoals bepaald door de BBC-regelgeving. Na vaststelling door de gemeenteraad worden de jaarrekeningen onderworpen aan goedkeuringstoezicht door de Vlaamse overheid. De afdeling Lokale Financiën van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) onderzoekt deze jaarrekeningen, waarna de gouverneur namens de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur een goedkeuringsbesluit (of een besluit van niet-goedkeuring) treft.
Het goedkeuren van de jaarrekeningen vereist dat ze voldoen aan vier voorwaarden zoals vastgelegd in het decreet lokaal bestuur, artikel 262:
- De raadsleden moeten beschikken over alle noodzakelijke informatie om weloverwogen beslissingen te nemen.
- De jaarrekening moet juist en volledig zijn en een accuraat beeld geven van de financiële situatie van de gemeente.
- Het beleidsrapport voor de raadsleden moet overeenstemmen met de digitale rapportage aan de Vlaamse overheid.
- De algemene en budgettaire boekhouding moeten op elkaar aansluiten.
Het goedkeuringstoezicht impliceert dat de jaarrekening voldoet aan deze vier voorwaarden, maar dit betekent niet automatisch dat alle aspecten van de jaarrekening van hoge kwaliteit zijn, of dat er geen ruimte is voor opmerkingen of verbeteringen.
Deze paper belicht enkele aspecten van de 'kwaliteit' van de jaarrekeningen van de gemeenten door middel van veertien indicatoren, die verschillende aspecten van de jaarrekening omvatten, zoals beleidsevaluatie, financiële nota en toelichting. Sommige indicatoren richten zich ook op meer algemene procesmatige aspecten.
Het doel van deze analyse is om een algemeen beeld te schetsen zonder specifieke cijfers per gemeente te publiceren en om de besturen te stimuleren na te denken over hoe ze de kwaliteit van hun toekomstige jaarrekeningen kunnen verbeteren. Deze paper richt zich specifiek op de jaarrekeningen van de 300 Vlaamse gemeenten, terwijl de jaarrekeningen van provincies of verzelfstandigde entiteiten buiten beschouwing blijven.
